Ramazan orucunu tutmamayı mubah kılan mazeretler (özürler) genel
hatlarıyla şunlardır:
SEFER(YOLCULUK:
Namaz bölümünde belirtildiği üzere sefer (yolculuk) hali, ge-
nellikle, sıkıntı ve meşakkatli olduğu için yolcu olanlara birçok konuda kolaylıklar getirilmiştir. Yolcu olanlar için, namazın terkine değil, kısaltılmasına
veya cemedilmesine ruhsat verildiği halde, namaza göre daha yorucu ve
yıpratıcı olduğu için orucun terkedilmesine ruhsat verilmiştir (bk. el-Bakara
2/183-184).
Bununla birlikte yolcu sayılan kimsenin, eğer gerçekten bir
sıkıntı yoksa ve zarar da görmeyecekse oruç tutması daha faziletli görül-
müştür.
HASTALIK :
Hastalık da birtakım ruhsatların sebebi olan bir durumdur.
Yüce Allah (Kur’anı kerimde ) hiçbir kayıt ve şart getirmeden hasta
olanların, iyileştikleri bir vakitte oruç tutabileceklerini ifade etmiştir. Bu ba-
kımdan oruç tuttuğu takdirde hastalığının artmasından veya uzamasından
endişe eden, yahut böyle olmamakla birlikte oruç tutmakta zorlanacak olan
kimseler oruç tutmayabilir
GEBELİK VE ÇOCUK EMZİRMEK:
Gebe veya emzikli olan kadınlar,
kendilerine yahut çocuklarına bir zarar gelmesinden korkmaları halinde oruç
tutmayabilirler.
YAŞLILIK:
Dinimiz oruç tutmaktan âciz olan yaşlı kimselerin oruç tut-
masını istememiş, bunun yerine, tutamadıkları her gün için bir yoksulu do-
yuracak kadar fidye vermelerini öngörmüştür.
İLERİ DERECEDE AÇLIK VE SUSUZLUK:
Oruçlu bir kimse açlıktan veya
susuzluktan dolayı helâk olacağından, beden ve ruh sağlığının ciddi boyutta
bozulacağından endişe ediyorsa veya böyle bir şeyin olması tecrübeye veya
doktor raporuna göre kuvvetle muhtemel ise, orucunu bozması câiz olur.
MEŞEKATLI İŞLERDE ÇALIŞMAK:
Esas itibariyle bir insanın
ibadetlerini normal bir şekilde yapmasını engelleyecek zor ve ağır işlerde
çalışması veya çalıştırılması doğru değildir. İnsanın ibadetini sağlıklı bir şe-
kilde yapmakla geçimini temin ikilemi arasında bırakılması insan hakları
açısından kesinlikle kabul edilebilir bir durum değildir. Böyle bir durumda
bırakılan kişi, eğer toplum kendisine daha iyi iş imkânları sağlayamıyorsa,
dolayısıyla işinden ayrıldığı takdirde geçim sıkıntısı çekmesi kesin veya
kuvvetle muhtemel ise, bu durumda oruç tutmayabilir.
Sıralanan bu mazeretlerden biri sebebiyle oruç tutamayan kimse, oruca, o-
ruçlulara ve ramazan ayına hürmeten, mümkün oldukça bunu belli etmemelidir.
Kaynak:
Diyanetin 2 ciltlik ilmihali Oruç bahsi
