Hasan Muslu’nun Kaleminden ; Türk giyiminde Şalvar…..

Boyabat, boyabathaber, Boyabat Haber, 1008-muslusalvar4.jpg 

hasan

Türk giyiminde şalvar vücudun belden aşağı kısmını örten bacaklara geçirildikten sonra uçkurla bele bağlanan geniş ağlı dökümlü görünüme sahip bir giyimdir.

Özellikle Adana’dan başlayıp Güneydoğu Anadolu ‘ya kadar olan bölgede sıkça giyilen yöresel giysi türüdür.

Şalvar bol olduğundan bağ bahçe ve tarlada çalışanlar için uygundur. Bu özelliği nedeniyle şalvarı hâlâ kırsal alanda tarım ve hayvancılık yapan insanlar kullanmaktadır.

Tarihi kaynaklara  göre şalvarın ilk çıkış yeri İran’dır. Abbasiler siyah, Fatımiler beyaz şalvar giymiştir. İran’ın ipek, Mısır’ın beyaz keten şalvarı değerli sayılmıştır.

Hilafetten başlayıp, Osmanlı İmparatorluğunun son dönemlerine kadar kadın ve erkeklerde giyecek olan kişinin tabakasına göre değişik biçim ve özelliklerde giyimi sürdü.

Şalvar günümüzde özellikle Anadolu’da daha çok kadınlar tarafından giyiler ve geleneksel giyimde önemli bir yere sahiptir. Çeşitli biçimde ve boylarda olan şalvarın 90 kadar çeşidi belirlenmiştir

Türklerde, geleneksel giyim biçiminde önemli bir yere sahip olan şalvarın izlerini resim ve yazıtlardan görmek mümkündür.

Şalvar olarak adlandırılan hem erkek hem de kadınların belden aşağı giydiği bol ağlı geniş giysinin ve daha dar olan ve pantolonu andıran çakşırların özellikle Osmanlı Devletinin kuruluşundan sonra daha da yaygınlaştığı hatta Osmanlı Döneminde ilk olarak II. Sultan Mahmut’un yaptığı kıyafet inkılabından sonra belli sosyal sınıflarda yavaş yavaş şalvarın yerini almaya başlayan pantolonların bile yine de özellikle Anadolu ve kırsal kesimlerde şalvara olan bağlılığın yerini almadığı ve halen günümüzde özellikle Anadolu’da geleneksel giyimin bir parçası olarak kullanıldığı bilinmektedir.Çakşır ince kumaştan dikilmiş erkeklerin giydiği şalvar türü.

9 yüzyılın başında, alt tabakadan paşazadelere kadar İstanbul delikanlıları arasında şalvar paçalarını sıvayarak arkaları basık pabuçlarla çıplak ayaklı gezmek yaygın bir moda halini almış, bu ilginç moda da 1826’da Yeniçeriliğin kaldırılmasına kadar devam etmiştir.

Cumhuriyet dönemi ile birlikte modernleşme çabalarının kılık kıyafet inkılabı ile daha da etkin hale gelmesi bu geleneksel giysinin şehirden Anadolu’ya kaymasına ve kırsal bölgelere mal olmasına neden olmuştur.

Yüzyıllar boyunca zengin giyim kültürüyle batı toplumlarının ilgisine maruz kalan ülkemiz, geleneksel giyimin önemli bir parçası olan şalvar Avrupalı modacılar tarafından da fark edilmesine ve moda çizgilerine esin kaynağı olarak farklı biçimlerde hem erkek hem de kadın giysilerine modern çizgilerle yansımasına etken olmuştur. Türklerin komşusu olan Moğollarda pantolon giyilmiştir . Uygurlar da binek tipi şalvar giyerlerdi. At üzerinde uzun bir yolculuğa çıkmak isteyen Kazaklar “şalbar” dedikleri geniş bir seyahat pantolonu giyerlerdi, Ziraatçi olan Tarancı Türkleri de ketenden yapılmış ince ve geniş şalvarlar giyerlerdi.

Kaynaklar
Meydan larousse cilt 9
Raşit ekrem koçu
Fatma Ayhan
Mahmut Tezcan
Gülçin ÜSTÜN- Yurdakul SONESER

 

Boyabat, boyabathaber, Boyabat Haber, 1008-muslusalvar2.jpgBoyabat, boyabathaber, Boyabat Haber, 1008-muslusalvar3.jpg

 

Share
Boyabat Gündemi hakkında 18206 makale
Boyabat Gündemi

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.