Hasan Muslu’nun Kaleminden Boyabat’ ta Telefon ve Telgraf Tarihi…

Dün böyleydi.

1970 li yıllarda PTT ye telefon almak için yazılıp senelerce sıra beklenirdi. O zamanlar her evde telefon yoktu. Telefon abonelerinin çoğu işyeri idi. Boyabat PTT sinin Eski bir santrali vardı. Düzenli çalışmaz abone kapakları çabuk bozulur haberleşme çoğu zaman kesiliyordu.

Ben ve Rahmetli arkadaşlarımdan Nazif Tezcan, Necati Çil, Mürüvvet abla ve halen sağ olanlardan Muktedir Kavuncu ve ismet ayrancı ile zor şartlarda sabahlara kadar santral nöbeti tutarak görev yaptık. Zordu çünkü şimdiki yağ yoğurt pazarının olduğu yerde eski PTT binası vardı, çok eski bakımsızdı, kışın soba yansa bile soğuk olan bir yerdi. Dış kapısı kırık çalışma yeri ayrı bir odada değil salondaydı. Gece hiç uyumadan santral başında oturmak gerekliydi. Gece bile şehir içi telefon konuşmaları devam ederdi. Mesai saatlerinde Bankalar ve iş yerlerinin telefon talepleri çok olurdu. O yıllarda bir Kaymakamımız vardı çok sinirli bir yapıya sahip beydi. Telefonun kolunu bir defa çevirir ikinciyi çevirmez cevap verilmeyince bağırır bizleri çok azarlardı hepimiz çekinirdik. Telefon abone sayımız 231 falandı.

Aboneler Telefonlar bazen ismen bazen de takma istiyordu. Bizler bütün telefon abonelerini ezbere bilirdik. Bazıları telefon numarasını bilmedikleri kişiler için örneğin ”Zehirci Mehmet’i bağlar mısın” “Hamamcının Mahmut’u lütfen” “Masaracının Mehmet’i bağla” şeklinde isterlerdi. Bunların telefon numaralarını bilmek zorundasın soyadı ne dedin mi çok kızıyorlardı.

Görüşmeler üç grupta değerlendirip Normal-Acele ve Yıldırım olarak bağlanıyordu İstanbul görüşmeleri normal sırada 5-6 saat beklerdi Acele 1-2 saat bekleyenler olurdu. Yıldırım sırası daha öncelikli ve bekletilmezdi, Ücretleri farklıydı.

Pazartesi günleri bankaların, halkın birde köyden gelmiş vatandaşların telefon konuşma istekleri bir araya gelince yoğun olurdu. O tarihlerde asker konuşması çok zor oludu. Saatler bekleyip konuşamadan köylü vatandan geri giderdi. Telefon almak ve konuşma kolaylığı.

1980 yılların ortalarında Özal Hükümeti zamanında kurum olarak PTT büyük değişikliklere kavuştu. Ankesör bile yoktu Boyabat’ta. Ev telefonu olmayanlar Posta hane de yazdırıp saatlerce konuşma yapabilmek için beklerdi.15 tane jetonlu ankesör gelmişti. Bunları şehrin önemli kalabalık yerlerine kurup hizmete verildiğinde halk çok beğenmişti. Çünkü Posta hane’nin kapalı saatlerinde konuşma imkânı vardı.

Santral bu tarihlerde otomatik santrale çevrildi. Halk tamamen rahatladı aracı memur olmadan kendisi istediği yeri çevirip konuşabilir hale gelmişti. Hızlı haberleşme devri başlamıştı. Aslında teknolojik değişikler Boyabat’a çok geç gelmişti. Sinop, Kastamonu ve Çankırı ilçelerindeki santraller en son otomatik olanlardandır.

İleriki yıllarda telsiz telefon, mobil telefon, görüntülü telefon gibi yeniliklere kavuşuldu. Telgraflar Mors alfabesi kullanılarak tel üzerinden işaretler kullanılarak yapılırken yenisi telem makineleri ile değiştirilip biraz daha rahat kullanılmaya başlanmıştı.

Mors ile alıp verilen telgrafları sadece iki meslek büyüğümüz yapabilirdi. Birisi Recai Gültekin diğeri de Kastamonulu Niyazi Bey tık, tık seslerini harflere dökerek yazıp karşıdan da hızlı alan muhabere memurları idi. Her ikisi de hayatta değiller.

Haberleşme alanında değişikler yapılırken diğer gişe hizmetleri verilmesinde değişiklikler yapılmadı. Her bayram ve yılbaşlarında çuvallar dolu bayram tebrik kartı gönderiliyordu. Akşamları dört çuval mektup gönderdiğimiz günler olurdu. Ne zaman santral otomatik oldu, kart ve mektup gönderilmesi azaldı. Vatandaş artık telefonla görüştüğü için mektuba gerek kalmamıştı. Şimdi bunları geride bıraktık. Hızlı değişikler ve buluşlara yetişemiyoruz sanki. Bilgisayarın insanlara sağladığı imkânlar sayısız. Ya cep telefonlarına ne demeli. Hemen hemen herkes de cep telefonu var.

Posta hane’den para atılınca on günde zor alınıyordu. Mektuplar bir haftada zor alıcısına ulaşırdı. Telgraflar keza öyle. Şimdi bilgisayar ve online sistemiyle işlemler anlık. Evrak veya resim anında karşıya geçebiliyor.

Para gönderildiğinde anında karşı Posta hane de ve en seri şekilde alıcıya ulaşma imkânları doğdu. O yılları yaşayanlar iyi bilir dünle ile bu gün arasında çok, çok değişimler oldu. Hala da her gün yeni teknik yenilikler devam ediyor.

Yeniliklerin hepsi mükemmel buluşlar.

Sağlıcakla kalın.

(Visited 18 times, 1 visits today)